Chrystusowa modlitwa o dar jedności dla uczniów jest tematem oraz motywem przewodnim encykliki Jana Pawła II Ut unum sint. Jest to encyklika, jak głosi jej podtytuł, „o działalności ekumenicznej”. Została ona ogłoszona w Uroczystość Wniebowstąpienia 1995 r.
Encyklika ta została przyjęta życzliwie przez braci odłączonych (niekatolików), którzy dziękowali za nią Papieżowi wkrótce po jej ogłoszeniu.
Treść dokumentu podaje przesłanki zaangażowania ekumenicznego Kościoła Katolickiego (rozdz. I), wymienia owoce dialogu ekumenicznego w perspektywie historycznej (rozdz. II) oraz wytycza zadania stojące przed nami na drodze do pełnej jedności (rozdz. III).
Jedność Papież traktuje jako nakaz Zbawiciela i możliwe do osiągnięcia zadanie dla każdego chrześcijanina. Jan Paweł II stwierdza, że dążenie do jedności to impuls i dzieło Boże. Nieustannie powraca w encyklice wezwanie do nawrócenia - by przezwyciężyć zgorszenie podziału chrześcijan - przez powierzenie się Bożemu miłosierdziu i łasce. Wierzyć w Chrystusa to pragnąć jedności, czyli pragnąć jedności Kościoła, zatem pragnąć komunii łaski (por. numer 9 encykliki). Papież mówi o ekumenizmie duchowym, który polega na połączeniu nawrócenia serca, świętości i modlitwy o jedność. Wylicza następnie inicjatywy ekumeniczne: Tygodnie Modlitw o Jedność, spotkania papieża i licznych patriarchów z innych Kościołów i Wspólnot kościelnych, wspólne Martyrologium (czyli  świadectwa męczenników za wiarę).
Wierność Ewangelii jest wskazana jako warunek postępu ekumenicznego. Modlitwa, będąca duszą ekumenizmu jest powszechnym obowiązkiem, wynikającym z ofiary własnego życia. Obowiązek szukania prawdy wraz z wolą dialogu - jedności w prawdzie jest priorytetem w Kościele. Jan Paweł II przypomina tu soborowy dekret o ekumenizmie (Unitatis redintergatio) wskazując na zasadę hierarchii prawd wiary. W ekumenicznych dialogach dwustronnych czy wielostronnych mamy do czynienia z odmiennymi sformułowaniami, co winno nas pobudzać do studium czy inne słowa nie wyrażają tej samej treści (numer 38 encykliki). Tak właśnie owocuje dialog ekumeniczny: zadawaniem pytań by zrozumieć się wzajem i wyjaśnić poglądy, korzystając z najważniejszych punktów odniesienia - Pisma Świętego i Tradycji. Dalszymi owocami tegoż dialogu są licznie podejmowane inicjatywy praktycznej braterskiej współpracy, które z kolei stają się narzędziem ewangelizacji; ekumeniczne przekłady Biblii, odnowa kultu (liturgia), formacja teologiczna oraz nade wszystko głębokie pragnienie wspólnej Eucharystii. Papież wskazuje na wypracowane w dialogu możliwości przyjmowania - w szczególnych przypadkach - sakramentów Eucharystii, Pokuty i Namaszczenia.
Ceniąc dziedzictwo Tradycji - Bizancjum i Rzymu, struktur sprzed podziału, Kościołów Wschodu oraz wspólnot wyrosłych z Reformacji; a także patronów Europy Jan Paweł II wskazuje na wypełnienie postulatów Soboru Watykańskiego II w posłudze biskupa Rzymu (sukcesja apostolska), dostrzeganie osiągnięć na polu ekumenicznym oraz potrzebę ich rozpowszechniania, z istotnym rozróżnieniem między depozytem wiary a formułami go wyrażającymi. Posługa Piotrowa jest dziełem łaski, źródłem i fundamentem jedności. Współodpowiedzialnymi z Piotrem w jego misji są wszyscy biskupi, pasterze, teologowie. Stąd ważna jest komunia Kościołów lokalnych z Kościołem Rzymu.
Naszą epokę Papież nazywa epoką łaski ekumenicznej. Wskazując na owoce dialogu ekumenicznego Jan Paweł II wzywa, aby „każdy z nową energią podjął dążenie do pełnej i widzialnej komunii”. Jedność, która jest dziełem Ducha Świętego, można uzyskać przez modlitwę, dziękczynienie i pokładając nadzieję w Duchu. Otwórzmy się więc na moc Ducha i zaangażujmy w dzieło budowania jedności.