Dla pomyślnego rozwiązywania codziennych problemów, dla dochodzenia do możliwie najlepszych decyzji w sprawach małżeńskich i rodzinnych zasadnicze znaczenie ma umiejętność komunikowania się małżonków. Niestety nasza sztuka komunikacji (porozumiewania się) stoi na bardzo niskim poziomie, przede wszystkim dlatego, że najczęściej nie umiemy rozmawiać.

Rozmowa polega na tym, że jedno mówi, a drugie najpierw słucha, a później ustosunkowuje się do tego, co zostało powiedziane. W ten sposób następuje wymiana myśli, która stanowi istotę rozmowy. Tymczasem potrafimy dużo mówić, a nie potrafimy słuchać. (...)

Trzeba nie tylko zwracać uwagę na to, że partner do mnie mówi, ale także trzeba nauczyć się słyszeć, co mówi. Kolejnym etapem jest umiejętność słyszenia tego, co partner chciał powiedzieć. Z czasem trzeba także umieć usłyszeć to, czego partner nie mówi i nie chce powiedzieć, ale co być może jest najważniejsze i powinno być dosłyszane nawet z głębi milczenia. Wsłuchanie się w partnera jest szczególnej wagi nakazem małżeńskiej mądrości, ale ten stały "nasłuch" nie jest wcale łatwy. Naturalna koncentracja uwagi na tym, co komunikuje współmałżonek, przychodzi dopiero po dłuższym czasie. Warto podkreślić, że sztukę dobrego słuchania może opanować każdy człowiek, bo do tego nie potrzeba żadnych specjalnych uzdolnień, tylko trochę dobrej woli i wytrwałości.

W procesie komunikacji, zresztą nie tylko małżeńskiej, obok "odbioru" ważne jest także "nadawanie". Na ogół potrafimy mówić dużo, ale to nie znaczy, że potrafimy mówić dobrze. Naszym nagminnym grzechem jest nadmierna liczba słów, które nie tylko niczego nie wnoszą, ale często utrudniają współmałżonkowi zro-zumienie tego, co chcemy przekazać. Pamiętajmy też, że nadmiar słów najzwyczajniej męczy drugą osobę, co może mieć duże znaczenie zarówno w procesie porozumiewania się małżonków, jak i w tworzeniu atmosfery wzajemnych kontaktów.

Następną sprawą jest kwestia doboru słów, za pośrednictwem których pragnie się przekazać drugiej osobie swoje myśli. Tutaj cechuje nas na ogół niechlujstwo, które powoduje wiele złego w życiu małżeńskim. Obok trudności w porozumieniu się najczęstszym skutkiem niechlujstwa językowego są nie zamierzone przykrości, czasem nawet bardzo dotkliwe, jakie sprawiamy współmałżonkowi. Dlatego trzeba uczyć się sztuki dobierania słów, dzięki którym nasze wypowiedzi będą nie tylko bardziej zrozumiałe, ale też nie będą wywoływać niepotrzebnych odczuć negatywnych. Ma to ogromny wpływ na jakość codziennego współżycia. Duży wpływ na skuteczność małżeńskich dialogów ma także forma wypowiedzi. Trzeba więc uczyć się sztuki prowadzenia rozmowy tak, żeby intonacja, nasilenie głosu, tempo i rytm wypowiedzi służyły lepszemu porozumiewaniu. Wbrew pozorom nie jest to łatwe, ponieważ nie chodzi o sztuczność, która jest główną cechą kiepskiej dyplomacji małżeńskiej, ale o ukierunkowanie swojego rozwoju w tej dziedzinie tak, aby naturalne i spontaniczne słowa, dzięki formie, w jakiej są wypowiadane, łatwiej docierały do akceptującej świadomości partnera.

W życiu małżeńskim ważna jest również komunikacja niewerbalna, czyli bezsłowna. Dobrze wiemy, że gest, mina czy określone zachowanie znaczą czasem więcej niż słowa. Z drugiej strony wiele prawda nie bardzo nadaje się do komunikowania za pośrednictwem słów. Trudno na przykład mówić, że się kogoś szanuje, szacunek dla partnera trzeba po prostu okazywać i tego typu komunikacja ma w małżeństwie ogromne znaczenie.

Rezultatem świadomego i cierpliwego uczenia się sztuki porozumiewania się w małżeństwie jest osiągnięcie stanu, w którym małżonkowie w wielu sprawach porozumiewają się bez słów. Pozwala to im na harmonijne układanie codziennej współpracy, jest też źródłem głębokiej satysfakcji z powodu poczucia więzi psychicznej. Wysoka sprawność komunikacyjna ułatwia małżonkom wspólne budowanie harmonii seksualnej, a także rozwiązywanie innych podstawowych problemów wspólnoty małżeńskiej.

Stanisław Sławiński

z książki "Ślubuję ci miłość" Warszawa 1994