W Piśmie Świętym - zaczynając od Księgi Rodzaju na księdze Apokalipsy św. Jana kończąc - można napotkać bardzo wiele obrazów przedstawiających przyrodę - zwierzęta, rośliny. Natchnieni autorzy najczęściej posługują się nimi jako obrazami ukazującymi relacje między Bogiem a człowiekiem. Te obrazy z cza­sem znalazły bogate odbicie w sztuce i literaturze.

Ulubionym znakiem miłości Ojca do Jego Syna, który stał się człowiekiem (J 1, 32) jest gołąb. Opisane przez Ewangelistów ukazanie się Ducha Świętego w postaci gołębicy stało się motywem powszechnie stosowanym w całej sztuce chrześcijańskiej. Gołąb unosi się nad kazalnicami, gdyż Bóg przez Ducha Świętego naucza mądrości i prawdy. Podobizny gołębia zdobią naczynia na święte oleje, które są przekazicielami nadprzyrodzonych mocy Ducha Świętego. Gołąb jed­nak pojawia się w Biblii nie tylko jako wyobrażenie Ducha Świętego. Gołębie należały do ptaków składanych na ofiarę szczególnie przez uboższych ludzi. Ze składanych zazwyczaj dwóch gołębi jeden był przeznaczony na ofiarę całopalną, a drugi ofiarę przebłagalną (Kpł 23, 8). W Pieśni nad Pieśniami uroda oblubienicy jest przyrównywana do piękna gołębi (1, 15). W Psalmach gołąb jest symbolem zwinności (Ps. 6, 9).

     Natura jest obrazem Boga jako Wszechpotężne­go Stwórcy, Boga Ojca, który z miłości do człowie­ka znalazł dla niego miejsce w swoim doskonałym dzie­le stwórczym. W Starym Testamencie zwierzęta to przede wszystkim Boże stworzenia. Służą za róż­no­rakie narzędzia sądu Bożego (Pwt 32, 24; Jr 15, 3). Podstawą miłości chrześcijan do zwierząt jest fakt, iż zwierzę podobnie jak czło­wiek jest dziełem rąk Boga. Dzikie zwierzęta jako atrybut świętych mogą wyrażać myśl, że również na zwierzęta rozciąga się Boże Królestwo pokoju (Iz 11, 6-8).

Bóg w swym zatroskaniu o naród wybrany, jest podobny do orła niosącego swe pis­klęta do ich prawdziwego celu (Wj 19, 4). Orzeł to symbol siły i wytrwania (Iz 40,31). Ja­ko ptak drapieżny symbolizuje sąd Boży (Pwt 28, 49). Po dzień dzisiejszy umieszczony na chrzcielnicach wyraża nadzieję zmartwychwstania. Jako symbol Boskiej mądrości stał się atrybutem Jana Ewangelisty. Majestat słowa Bożego jest przedstawiony na wielu ka­zalni­cach średniowiecznych za pomocą rozpostartych skrzydeł orła.

Przejaw mocy samego Boga dostrzegano w obrazie byka. Chociaż Mojżesz w świę­tym gniewie roztrzaskał złotego cielca (Wj 32, 20), to zwyczaj przedstawiania Boga w po­staci byka trwał jeszcze długo. Byk i krowa to zwierzęta uchodzące za symbol kosmicz­nej i ziemskiej płodności. Byki uchodziły za szczególnie wybrane zwierzęta ofiarne. Tylko wyjątkowo zabijano w celach kultycznych jałówki lub krowy. Dwanaście byków pod „miedzianym morzem” (1 Krl 7, 25) to według niektórych egzegetów symbole Dwunastu Apostołów wyruszających w cztery strony świata, aby wszystkim narodom otworzyć dos­tęp do wody życia.

W Piśmie Świętym mądrość i sprawiedliwość Bożą porównuje się do cedru (Syr 24, 13; Ps 92, 13). Cedr ceniony jest ze względu na jego wysoki i prosty pień oraz miły za­pach. Drzewo cedrowe jest odporne na działanie wszelkiego robactwa i wedle przeko­nań starożytnych nie gnije. Tak jak i cedr niektóre symbole Boże odnoszą się do osoby Chry­stusa. Według Cyryla Aleksandryjskiego drzewo cedrowe miało symbolizować nie­znisz­czalność ciała Chrystusa. Syn Boży jest jak korzeń wydostający się z wysuszonej gle­by (Iz 53, 2). Chrystus jest bowiem z jednej strony tajemniczym korzeniem, a z drugiej wyrasta­jącym z tych korzeni pędem. Jest On tym, który przyjął śmiertelne ciało, ale też i zmar­twychwstał do wiecznego życia. Kto nie ma żadnych korzeni, nie ma się czego trzy­mać w swym życiu (Mt 13, 6). Gałęzie, liście i kwiaty mogą obumrzeć lub być ucięte, lecz rośli­na nadal będzie żyć, jeśli pozostawi się jej najważniejszą rzecz, tzn. korzeń. Być za­korze­nionym lub zapuścić korzenie to znaczy wchodzić w związek z samym źródłem ży­cia.

Jezus w swoim nauczaniu za symbol nowego życia uważa pszenicę (J 12, 24). W Sta­rym Testamencie symbolizowała ona urodzaj (Rdz 41, 5-27). Do dnia dzisiejszego kłosy pszenicy przypominają o Eucharystii, którą ustanowił sam Jezus, dlatego też kłosy łatwo dostrzec na szatach liturgicznych czy na ornamentach przedmiotów ołtarzowych.

Pisarze chrześcijańscy znajdowali w Biblii także symbole określające Matkę Bożą. W starożytnych pieśniach Maryję nazwano drzewem cedrowym, gdyż z woli Bożej miała przynieść na świat Najświętszego (analogia do drzewa cedrowego symbolizującego nie­zniszczalne ciało Chrystusa). Symbolem Bożej Rodzicielki jest także cyprys, ponieważ te­go drzewa używano do wyposażania świątyń - ciało Maryi niczym ściany świątyni
(2 Krn 3, 5) zawierało w sobie Najświętszego. Cyprys jest narodowym drzewem Libanu (2 Krl 19, 23). Wyniosłe cyprysy obrazują wzniosłość mądrości (Syr 24, 13). Symbo­lem Maryi, od której pochodzi wszelka słodycz są także pszczoły i kosze na pszczoły. Pszczo­ła, chociaż jedna z najmniejszych istot, to „owoc jej ma pierwszeństwo pośród sło­dyczy” (Syr 11, 3). Ul pszczeli jest atrybutem świętego Ambrożego i Bernarda z Clairvaux - ich po­ciągające słowa o królestwie niebieskim są porównywane do miodu. Święty Ambroży przedstawiał Matkę Bożą jako fiołek symbolizujący pokorę i jako różę - królową kwiatów.

 Dużą część biblijnych opisów przyrody można odnieść do samego człowieka: jego zachowania i życia. Symbolem duszy szukającej Boga stał się jeleń (Ps 42, 2). Kogut na wieży kościelnej ma za zadanie przede wszystkim bronić przed piorunami i gradobiciem, ale także jest symbolem czujności i zwiastunem prawdziwego światła. Istnieje także prze­świadczenie, że jest on umieszczony na wieży kościoła, aby wiernym przypominać, że nie wolno im tak zachowywać się wobec Kościoła jak Piotr wobec Chrystusa.Migdał symbolizuje ludzką czujność - w języku hebrajskim jest on „drzewem czuwania” (migdał po hebrajsku to „szaged” czyli czuwający). W pismach Ojców Kościoła gałązki i owoce drzewa migdałowego są symbolem kapłaństwa. Życie kapłanów powinno być powściągli­we i skromne na zewnątrz, ale wnętrze powinno zawierać obfitość niewidzialnego poży­wienia wiary.

Te same obrazy w różnych miejscach Biblii zazwyczaj przedstawiają inną rzeczywis­tość, nieraz nawet diametralnie różną. Tak jest na przykład z najbardziej znanym owo­cem w ziemi obiecanej - figą (Pwt 8, 8). Przeciwko ludowi, którego wiara nie owocuje uczynkami, tak mówi Pan zastępów: „Postąpię z nimi tak jak z zepsutymi figami, które są tak niedobre, że nie nadają się do jedzenia” (Jr 29, 17). Zasiadanie pod drzewem figo­wym jest obrazem pokoju, którym Bóg darzy człowieka. Liść drzewa figowego najczęś­ciej jest symbolem grzechów, którymi Adam i Ewa okryli się po przekroczeniu Bożego zakazu. Wąż niesie nie tylko śmierć pierwszym rodzicom, lecz staje się również - gdy Mojżesz zawiesi go jako przedmiot kultu na drzewie - przyczyną ludzkiego zbawienia. Symbolem żądzy walki i dumy (Prz 21, 31) jest koń. Ogiery mogą uchodzić za aluzje do nieokiełzanej rozkoszy zmysłowej (Jr 5, 8). Wysłane przez Boga konie uważano za przed-stawicieli mocy anielskich (Za 6, 1-8). Podobizny koni spotykane w katakumbach na nag-robkach wczesnochrześcijańskich symbolizują szybkość zmierzania ludzkiego życia do ostatecznego celu. Na obrazach przedstawiających etapy zbawczego dzieła Jezusa np. ukrzyżowanie - koń odwracający się od Chrystusa jest symbolem zgubnego trwania w niewierze.

Symbol niezgłębionej otchłani i zaświatów (Ps 21, 14) to lew. W Listach Apostolskich lew występuje jako symbol mocy ciemności
(1 P 5, 8). Ryczące lwy były dla wierzących symbolem głosu Chrystusa wzywającego umarłych do zmartwychwstania. Osioł z powodu dzikości swoich podniet stał się dla Ezechiela symbolem roz­pusty (Ez 23, 20). Jednak Jezus wjeżdża do Jerozo­limy nie na wspa­niałym rumaku, ale na skromnym osiołku, którego nie osiodłał jeszcze żaden człowiek (J 12, 15). Wed­ług św. Ambrożego osioł jest sym­bolem człowieka pokornego. Wół i osioł nie wystę­pują w Ewangelii, lecz są pokazywane w stajence betlejemskiej, praw­dopodobnie ze względu na słowa proroka Izajasza „Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właściciela” (1, 3). W wieku XV-XVI osioł stał się symbolem lenistwa, rozwiązłości i chęci używania. W Starym Testamencie symbolem wszystkiego, co zbyt pospolite i godne pogardy (Prz 26, 11) stał się pies. U Ojców Kościoła pies liżący rany (Łk 16, 21) to kaznodzieja, który swym językiem oczyszcza dusze ludzkie z grzechów. W XV i XVI wieku pies bywa atrybutem uosobienia zawiści i gniewu, natomiast na malowidłach przedstawiających pary małżeńskie symbolizuje wierność małżeńską.

Pomimo iż przyroda stworzona przez Boga jest piękna i doskonała, to niektóre przed­stawione jej obrazy kojarzone są ze zdecydowanie negatywnymi symbolami. Na przykład chytrość i przewrotność to znamiona biblijnego lisa (Pnp 2, 15; Ne 3, 35). W sztuce lis jest symbolem zła i wszystkiego, co z piekła rodem.Mól pojawia się w Biblii często jako symbol zniszczenia (Hi 27, 18). Przyrównywanie człowieka do mola wskazuje na zniko­mość, krótkość ludzkiego istnienia (Hi 4, 19). Uskrzydlony mól symbolizuje przewrotność kobiety (Syr 42, 13). Natomiast niedźwiedź przedstawiany jest jako symbol gniewu i złości (2 Krl 2, 24). W sztuce średniowiecznej niedźwiedzie służą do przedsta­wienia złych mo­cy. Do zwierząt nieczystych w Biblii zalicza się świnię (Kpł 11, 7) i zająca (Kpł 11, 6). Nie wolno było spożywać z nich mięsa ani dotykać, gdy zdechły (Pwt 14, 8; Pwt 14, 7). Wi­doczny na zewnątrz brud, w którym żyje świnia, jest symbolem wewnętrz­nego zbrukania człowieka. W Kazaniu na Górze Jezus posługuje się obrazem tego nie­czystego zwierzęcia na określenie człowieka, który sprzeniewierza się Boskim poucze­niom (Mt 7, 6). Świnia, która po wykąpaniu się w wodzie wraca do błota jest symbolem człowieka popadającego na nowo w swoje dawne grzechy. W sztuce chrześcijańskiej oznacza zawsze grzechy, zwłaszcza nieczystości i nieumiarkowana. Wilkw Biblii jest uosobieniem zła (Ez 22, 27). Według wierzeń chrześcijańskich diabeł przybiera chętnie postać wilka.

Symbol jest znakiem. Pewne prawdy zawarte w Piśmie Świętym można symbolem wyrazić dokładniej niż zwykłym słowem. Należy jednak być ostrożnym, aby nie przypisać zbyt wielkiego znaczenia temu, co posiada charakter symbolu - tak jak kiedyś w Biblii zaczęto oddawać cześć złotemu cielcowi zamiast czcić samego Boga.